CA 15-3 Testi

CA 15-3 testi, kandaki Kanser Antijeni 15-3 (Cancer Antigen 15-3) adlı proteinin seviyesini ölçen bir biyokimyasal testtir. Bu protein, meme dokusundaki hücreler tarafından üretilen bir glikoproteindir. Normal şartlarda düşük düzeylerde bulunur; ancak meme hücrelerinde anormal çoğalma veya tümör gelişimi olduğunda kana daha fazla miktarda geçebilir.
CA 15-3, özellikle meme kanseri takibinde kullanılan en önemli tümör belirteçlerinden (tümör marker) biridir. Bununla birlikte, tek başına tanı koydurucu değildir. Çünkü CA 15-3 düzeyi; karaciğer hastalıkları, yumurtalık kistleri, endometriozis ve hamilelik gibi iyi huylu durumlarda da yükselebilir.
Bu testin en önemli kullanımı, meme kanseri tedavi sürecinin izlenmesi, metastazın (yayılımın) kontrolü ve hastalığın nüks edip etmediğinin değerlendirilmesidir. Özellikle ileri evre meme kanseri hastalarında CA 15-3 düzeyleri belirgin şekilde artabilir.
Laboratuvarlarda genellikle ECLIA veya ELISA yöntemiyle çalışılır. Bu yöntemler, yüksek duyarlılıkta antijen-antikor reaksiyonlarına dayalı analizlerdir.

CA 15-3 testi, en sık olarak meme kanseri tanısı almış hastaların tedavi sürecini izlemek amacıyla yapılır.
Doktor bu testi şu durumlarda isteyebilir:

• Meme kanseri tanısı konulan kişilerde tedaviye yanıtı izlemek,

• Kanserin tekrar edip etmediğini veya metastaz olup olmadığını değerlendirmek,

• Yüksek riskli bireylerde düzenli takip yapmak,

• Nadiren, diğer kanser türlerinin (örneğin akciğer, karaciğer, yumurtalık) izlenmesinde.
  CA 15-3, erken tanıda tek başına yeterli değildir; genellikle CA 27-29 gibi diğer belirteçlerle birlikte değerlendirilir.

CA 15-3 yüksekliği, genellikle meme kanserinin ilerlemesi, tekrarlaması veya vücuda yayılması ile ilişkilidir.
Ancak her yüksek değer kanser anlamına gelmez. Aşağıdaki durumlar da CA 15-3 seviyesini artırabilir:

• Kronik karaciğer hastalıkları (siroz, hepatit)

• Yumurtalık kistleri veya endometriozis

• Gebelik ve emzirme dönemi

• Akciğer veya pankreas kanseri gibi diğer tümörler
  Meme kanseri tedavisi gören hastalarda yüksek CA 15-3 düzeyi, tümör aktivitesinin devam ettiğini veya hastalığın nüks ettiğini gösterebilir. Ancak kesin değerlendirme için görüntüleme yöntemleri (mamografi, MR, PET-CT) ile birlikte analiz yapılmalıdır.

CA 15-3 düşüklüğü genellikle tedaviye olumlu yanıt anlamına gelir.
Tedavi sürecinde bu değerin azalması, kanser hücrelerinin azaldığını ve hastalığın kontrol altına alındığını gösterir.
Normal düzey (<30 U/mL) çoğu sağlıklı bireyde veya başarılı tedavi sonrası hastalarda görülür.
Ancak bazı erken evre meme kanserlerinde CA 15-3 düzeyi normal sınırlarda kalabilir; bu nedenle düşük değer, hastalığın tamamen yok olduğunu her zaman garanti etmez.
Tedavi sürecinin etkinliğini izlemek için düzenli aralıklarla ölçüm yapılması önerilir.

CA 15-3 testi, damar yoluyla alınan bir kan örneği üzerinden yapılır.
Genellikle açlık gerekmez, ancak sabah saatlerinde örnek verilmesi önerilir.
Kan alma işlemi kısa sürede tamamlanır; hafif bir iğne batması dışında ağrısızdır. Alınan kan örneği laboratuvara gönderilir ve ECLIA veya ELISA yöntemiyle analiz edilir.
İşlem sonrası kişi günlük aktivitelerine hemen dönebilir, özel bir istirahat gerekmez.
Test sonuçlarının doğru yorumlanması için aynı laboratuvarda ve benzer koşullarda tekrarlanması önemlidir.

CA 15-3 testi genellikle 1 iş günü içinde sonuçlanır. Laboratuvar yoğunluğuna veya kullanılan cihazlara göre süre değişebilir.