ACE Testi

ACE testi, kandaki anjiyotensin dönüştürücü enzim (Angiotensin Converting Enzyme) düzeyini ölçen bir biyokimya testidir. Bu enzim, özellikle akciğer, karaciğer ve böbrek gibi organlarda üretilir ve vücudun kan basıncını düzenleyen renin-anjiyotensin sistemi içinde görev alır.
ACE, damarların büzülmesini sağlayan anjiyotensin II adlı hormonun üretiminde rol oynar. Bu nedenle, vücutta tansiyon dengesi ve sıvı-elektrolit düzeni üzerinde önemli bir etkisi vardır. Ancak ACE düzeyinin ölçülmesindeki asıl amaç, sarkoidoz adı verilen çoklu organ tutulumuna yol açan inflamatuvar bir hastalığın teşhis ve takibidir.
ACE enzimi, granülom adı verilen iltihabi hücre toplulukları tarafından fazla miktarda üretilebilir. Bu nedenle test, akciğer, lenf bezi, göz, karaciğer veya ciltte oluşan bu granülomların aktivitesini yansıtabilir.
Sonuç olarak ACE testi, sarkoidoz ve benzeri iltihabi hastalıkların aktivitesini değerlendirmek için kullanılır; ancak tanı koymak için tek başına yeterli değildir. Doktor, ACE sonucu ile birlikte akciğer grafisi, BT ve diğer kan testlerini değerlendirir.

ACE testi, başta sarkoidoz olmak üzere granülomatöz hastalıkların tanı ve takibinde kullanılır.
Sarkoidoz, akciğer, göz, cilt ve lenf düğümlerinde iltihap odaklarının oluştuğu bir bağışıklık sistemi hastalığıdır. Bu durumlarda ACE düzeyi genellikle yükselir.
Doktorlar ayrıca tüberküloz, lepra, histoplazmoz gibi hastalıkların ayırıcı tanısında veya karaciğer, böbrek ve lenf bezi tutulumlarının incelenmesinde de ACE testinden yararlanabilir.
Tedavi gören hastalarda test, hastalığın aktivitesini izlemek ve ilaç tedavisine verilen yanıtı değerlendirmek amacıyla da istenebilir.

ACE testinin yüksek çıkması genellikle sarkoidoz hastalığında görülür. Granülom adı verilen iltihap odaklarının artışı, ACE üretimini yükseltir. Bu artış, hastalığın aktif olduğunu veya yeni iltihap alanlarının geliştiğini gösterebilir.
ACE yüksekliği ayrıca tüberküloz, lepra, lenfoma, siroz, diabetes mellitus veya hipertiroidi gibi durumlarda da saptanabilir.
Ancak yüksek sonuç, tek başına kesin bir hastalık göstergesi değildir; doktor, klinik bulgular ve radyolojik sonuçlarla birlikte değerlendirir. Tedaviyle birlikte ACE düzeyinin düşmesi, hastalığın kontrol altına alındığını gösterebilir.

ACE testi düşük çıktığında, bu genellikle klinik olarak önemli bir patolojiye işaret etmez. Ancak kronik akciğer hastalıkları, amfizem veya kistik fibrozis gibi durumlarda ACE üretimi azalabilir.
Ayrıca ACE inhibitörü ilaçları (örneğin tansiyon tedavisinde kullanılanlar) kullanan kişilerde de ACE değeri doğal olarak düşük ölçülür.
Düşük sonuçlar, tedavi sürecinde hastalığın gerilemekte olduğunu veya inflamasyonun azaldığını da gösterebilir. Bu nedenle düşüklük çoğu zaman olumlu bir bulgudur.

ACE testi için damardan alınan kan örneği kullanılır. Numune genellikle sabah saatlerinde alınır. Test için açlık zorunlu değildir, ancak bazı laboratuvarlar sabah aç karnına örnek alınmasını tercih edebilir.
Kan alma işlemi kısa sürer ve yalnızca iğne batması hissedilir. İşlemden sonra kişi günlük yaşamına hemen dönebilir; özel bir dikkat veya istirahat gerekmez.
Test öncesinde doktor, özellikle ACE inhibitörü ilaçlar kullanılıyorsa, bunların sonucu etkileyip etkilemeyeceği konusunda bilgilendirme yapar. Gerekirse geçici olarak ilaç kesilmesi önerilebilir.

ACE testi genellikle 1 ila 2 gün içinde sonuçlanır. Laboratuvar yoğunluğu ve kullanılan analiz yöntemi süreyi etkileyebilir. Acil değerlendirme gereken durumlarda aynı gün içinde sonuç alınabilir.