Aldosteron Testi

Aldosteron testi, kandaki veya idrardaki aldosteron hormonunun düzeyini ölçen bir biyokimya testidir. Aldosteron, böbrek üstü bezlerinin (adrenal bezler) böbrek fonksiyonlarını ve vücuttaki sıvı-elektrolit dengesini düzenleyen bir hormonudur.
Bu hormon, sodyumun tutulmasını ve potasyumun atılmasını sağlayarak kan basıncının dengede kalmasına yardımcı olur. Böbreklerden salgılanan renin adlı enzim, aldosteron üretimini kontrol eder. Bu iki hormonun birlikte çalıştığı mekanizmaya renin-anjiyotensin-aldosteron sistemi (RAAS) denir.
Aldosteron düzeylerinin ölçülmesi, tansiyonun düzenlenmesi, sıvı tutulumunun değerlendirilmesi ve böbrek üstü bezi fonksiyonlarının incelenmesi açısından önem taşır.
Bu test, özellikle yüksek tansiyonun nedeni bilinmeyen hastalarda ve elektrolit (sodyum, potasyum) dengesizliklerinde önemli bir tanı aracıdır.

Aldosteron testi, genellikle yüksek tansiyon (hipertansiyon) ve potasyum düşüklüğü (hipokalemi) nedenlerini araştırmak için yapılır.
Doktor, hastada dirençli hipertansiyon, kas güçsüzlüğü, aşırı susama, sık idrara çıkma veya düzensiz kalp atışı gibi belirtiler varsa bu testi isteyebilir.
Ayrıca, böbrek üstü bezi tümörleri (Conn sendromu), Adison hastalığı, konjestif kalp yetmezliği veya böbrek fonksiyon bozukluklarının tanı ve takibinde de kullanılır.
Bazı durumlarda test, renin hormonu ölçümüyle birlikte yapılır ve bu sayede aldosteron/renin oranı (ARR) hesaplanarak daha doğru bir değerlendirme yapılır.

Aldosteron yüksekliği (hiperaldosteronizm), böbrek üstü bezlerinin fazla hormon ürettiğini gösterir. En sık neden primer hiperaldosteronizm (Conn sendromu) adı verilen durumdur ve genellikle adrenal bezdeki iyi huylu bir tümörden kaynaklanır.
Yüksek aldosteron, sodyumun aşırı tutulmasına ve potasyumun vücuttan atılmasına yol açar. Bu durum, yüksek tansiyon, kas krampları, halsizlik, baş ağrısı ve idrarla fazla potasyum kaybı gibi belirtilerle kendini gösterir.
İkincil hiperaldosteronizm ise kalp yetmezliği, böbrek hastalıkları, siroz veya aşırı tuz kaybı gibi durumlara bağlı olarak gelişebilir.

Aldosteron düşüklüğü, genellikle böbrek üstü bezlerinin yetersiz çalıştığı durumlarda ortaya çıkar. En sık neden Adison hastalığı (adrenal yetmezlik) olup, bu durumda vücut yeterli miktarda aldosteron ve kortizol üretemez.
Aldosteron eksikliği sonucu vücutta sodyum kaybı ve potasyum birikimi meydana gelir. Bu da düşük tansiyon, halsizlik, kilo kaybı, baş dönmesi ve elektrolit dengesizlikleri gibi belirtilerle kendini gösterebilir.
Ayrıca bazı ilaçlar (örneğin diüretikler, ACE inhibitörleri veya heparin) aldosteron seviyesinin düşmesine neden olabilir.

Aldosteron testi için genellikle damardan kan örneği alınır, bazı durumlarda ise 24 saatlik idrar örneği istenir.
Testin sabah saatlerinde, genellikle hasta oturur veya yatar pozisyonda yapılması gerekir çünkü vücut pozisyonu aldosteron düzeyini etkileyebilir.
Bazı laboratuvarlar testten önce tuz kısıtlaması veya belirli ilaçların geçici olarak bırakılmasını isteyebilir.
İşlem kısa sürer, ağrısızdır ve sonrasında hasta günlük yaşamına hemen dönebilir. Kan örneği laboratuvarda ECLIA veya CLIA yöntemiyle analiz edilir.

Aldosteron testi genellikle 1–2 gün içinde sonuçlanır. Laboratuvarın çalışma yoğunluğuna ve örneğin türüne göre süre değişebilir. Gerektiğinde acil sonuçlandırma mümkündür.