ACA Testi

ACA testi, kanda bulunan Antikardiyolipin Antikorlarını (Anticardiolipin Antibody) ölçen bir immünolojik testtir. Bu antikorlar, vücudun bağışıklık sistemi tarafından fosfolipit adı verilen hücre zarının yapısal bileşenlerine karşı yanlışlıkla üretilir. Normalde bağışıklık sistemi mikroplarla savaşmak için antikor üretirken, otoimmün hastalıklarda bu sistem bozulur ve vücut kendi dokularına saldırabilir.
Antikardiyolipin antikorlarının varlığı, Antifosfolipid Sendromu (APS) başta olmak üzere bazı otoimmün hastalıkların göstergesidir. Bu antikorlar, kanın normalden daha kolay pıhtılaşmasına neden olabilir. Sonuç olarak damar tıkanıklıkları, tekrarlayan düşükler, inme gibi ciddi sağlık sorunlarına yol açabilir.
ACA testi, genellikle iki ana antikor tipi olan IgG ve IgM sınıflarını ayrı ayrı ölçer. Bu değerler, hastalığın aktifliğini ve bağışıklık sisteminin anormal aktivitesini gösterir. Pozitif sonuç tek başına tanı koydurucu değildir, ancak diğer testlerle birlikte değerlendirildiğinde bağışıklık temelli pıhtılaşma bozukluklarının tanısında büyük önem taşır.

ACA testi, çoğunlukla tekrarlayan gebelik kayıpları, açıklanamayan damar tıkanıklıkları, akciğer embolisi, inme veya kalp-damar olaylarının genç yaşta görülmesi durumlarında istenir.
Doktorlar bu testi özellikle Antifosfolipid Sendromu, Sistemik Lupus Eritematozus (SLE) ve diğer otoimmün hastalıkların değerlendirilmesinde kullanır.
Ayrıca pıhtılaşma bozukluğu bulunan kişilerde, altta yatan nedenin bağışıklık sistemine bağlı olup olmadığını anlamak amacıyla da ACA testi uygulanır.

ACA testi sonucunda yüksek antikardiyolipin antikor düzeyleri tespit edilirse, bu durum Antifosfolipid Sendromu (APS) veya otoimmün hastalıklar açısından uyarıcı bir bulgudur. Bu durumda bağışıklık sistemi, hücre zarına ait fosfolipitlere karşı anormal bir bağışıklık yanıtı oluşturmuştur.
Yüksek ACA seviyeleri, tekrarlayan gebelik kayıpları, bacak veya akciğer damarlarında pıhtı oluşumu (tromboz, emboli) ya da beyin damar tıkanıklığı (inme) riskini artırabilir.
Bazen enfeksiyonlar, bazı ilaçlar veya kısa süreli bağışıklık tepkileri de geçici ACA yüksekliğine yol açabilir. Bu nedenle doktor, kesin tanı koymadan önce testin en az 12 hafta arayla tekrarlanmasını isteyebilir.

ACA testinde düşük ya da negatif sonuç, genellikle kanda antifosfolipid antikorlarının bulunmadığını gösterir ve normal kabul edilir. Bu durumda kan pıhtılaşmasıyla ilişkili bağışıklık temelli bir bozukluk olasılığı düşüktür.
Ancak testin erken dönemde veya hastalığın aktif olmadığı bir evrede yapılması durumunda düşük değerler görülebilir. Antikor seviyeleri zamanla değişebileceğinden, doktor klinik bulgulara göre testin tekrar edilmesini önerebilir.
Düşük değer aynı zamanda iyileşme sürecinde, tedavi sonrası antikor düzeylerinin normale döndüğünü de gösterebilir.

ACA testi için damardan alınan az miktarda kan örneği kullanılır. Numune genellikle sabah saatlerinde alınır, çünkü bu saatlerde kan değerleri daha kararlı olur.
Test için açlık zorunlu değildir, ancak bazı laboratuvarlar sabah aç karnına örnek verilmesini tercih edebilir.
Kan alma işlemi kısa sürer ve yalnızca hafif bir iğne batması hissedilir. İşlem sonrası kişi günlük yaşamına hemen dönebilir, özel bir dikkat veya dinlenme gerekmez.

ACA testi genellikle 1 ila 3 gün içinde sonuçlanır. Kullanılan analiz yöntemi ve laboratuvar yoğunluğuna göre bu süre değişebilir. Acil değerlendirme gereken durumlarda sonuçlar aynı gün alınabilir.