TSH Testi

TSH testi, kandaki Tiroid Uyarıcı Hormon (Thyroid Stimulating Hormone) seviyesini ölçen bir laboratuvar testidir. TSH, beyinde bulunan hipofiz bezi tarafından salgılanır ve tiroid bezinin çalışmasını düzenleyen temel hormondur. Bu hormon, tiroid bezine T3 (triiodotironin) ve T4 (tiroksin) hormonlarını üretmesi için sinyal gönderir. Bu nedenle TSH testi, tiroid bezi fonksiyonlarını dolaylı olarak değerlendirmede en önemli göstergelerden biridir.
Tiroid hormonları vücudun enerji üretimi, metabolizma hızı, vücut ısısı, kalp atım hızı ve sinir sistemi işleyişinde kritik rol oynar. TSH seviyesindeki değişiklikler, tiroid bezinin fazla (hipertiroidi) ya da az (hipotiroidi) çalıştığını gösterir.
TSH testi genellikle T3 ve T4 testleriyle birlikte değerlendirilir. Bu üçlü hormon analizi sayesinde tiroid bezi kaynaklı bir bozukluğun mı, yoksa hipofiz bezine ait bir dengesizliğin mi söz konusu olduğu anlaşılabilir. TSH testi, hem erken tanı hem de tedavi takibinde güvenilir bir göstergedir.

TSH testi, tiroid bezinin işlevini değerlendirmek amacıyla istenir. Özellikle yorgunluk, kilo değişimi, saç dökülmesi, cilt kuruluğu, kalp çarpıntısı, soğuğa veya sıcağa tahammülsüzlük gibi belirtiler olduğunda bu test yapılır.
Ayrıca hipotiroidi veya hipertiroidi şüphesi olan kişilerde tanı koymak, kullanılan ilaçların etkisini izlemek ve hormon tedavilerinin doz ayarlamasını yapmak için de TSH testi kullanılır. Yenidoğanlarda doğumsal tiroid fonksiyon bozukluklarını saptamak amacıyla da rutin olarak yapılır.

TSH seviyesinin yüksek olması genellikle tiroid bezinin yetersiz çalıştığını, yani hipotiroidi durumunu gösterir. Bu durumda hipofiz bezi, tiroidi daha fazla uyarabilmek için fazla miktarda TSH salgılar.
Yüksek TSH düzeyi; Hashimoto tiroiditi, iyot eksikliği, tiroid cerrahisi sonrası durumlar veya bazı ilaçların etkisi ile ilişkili olabilir. Hastalarda halsizlik, kilo artışı, kabızlık, cilt kuruluğu ve soğuğa hassasiyet gibi belirtiler görülür.
Tedavi edilmezse metabolizma yavaşlar ve uzun vadede kalp, sinir sistemi ve psikolojik denge üzerinde etkiler ortaya çıkabilir.

TSH değerinin düşük olması genellikle tiroid bezinin aşırı çalıştığını, yani hipertiroidi durumunu gösterir. Tiroid bezinden fazla miktarda T3 ve T4 hormonu salgılandığında hipofiz bezi TSH üretimini azaltır.
Düşük TSH düzeyleri, Graves hastalığı, tiroid nodülleri, tiroid iltihapları (tiroidit) veya aşırı tiroid hormonu kullanımı gibi nedenlerle ortaya çıkabilir.
Bu durumda hastalarda çarpıntı, kilo kaybı, sinirlilik, terleme ve uyku bozuklukları görülebilir. Düşük TSH, hipofiz bezine ait bir bozukluktan da kaynaklanabileceği için diğer hormon testleriyle birlikte değerlendirilmelidir.

TSH testi için damardan alınan az miktarda kan örneği kullanılır. Numune genellikle sabah saatlerinde alınır çünkü TSH düzeyi gün içinde değişkenlik gösterebilir.
Test öncesinde açlık zorunlu değildir, ancak sabah erken saatlerde ve sakin bir durumda kan verilmesi önerilir.
Kan alma işlemi kısa sürer, yalnızca hafif bir iğne batması hissedilir. İşlem sonrasında kişi günlük aktivitelerine hemen dönebilir, özel bir bakım gerekmez.
Doktor, kullanılan ilaçların (özellikle tiroid ilaçları veya kortizon) testi etkileyip etkilemeyeceği konusunda bilgilendirme yapar ve gerekirse geçici olarak ara verilmesini ister.

TSH testi genellikle aynı gün içinde veya 24 saat içinde sonuçlanır. Laboratuvarın yoğunluğu ve kullanılan analiz yöntemine bağlı olarak süre değişebilir. Acil durumlarda birkaç saat içinde sonuç alınabilir.