Kalsiyum (Ca) Testi

Kalsiyum (Ca) testi, kandaki veya idrardaki kalsiyum mineralinin miktarını ölçen bir biyokimya testidir. Kalsiyum, vücudun en önemli minerallerinden biridir ve başta kemik ve diş sağlığı olmak üzere kas kasılması, sinir iletimi, kalp ritmi ve hormon salınımı gibi birçok hayati işlevde görev alır.
Kandaki kalsiyum iki formda bulunur: bağlı (proteinlere, özellikle albümine bağlı) ve iyonize (serbest) form. Laboratuvarlarda genellikle toplam kalsiyum düzeyi ölçülür; ancak bazı durumlarda iyonize kalsiyum testi de istenebilir.
Kalsiyum düzeyleri, paratiroid bezleri, D vitamini, fosfor ve böbrek fonksiyonları tarafından dengede tutulur. Bu nedenle Ca testi, sadece kalsiyum metabolizması hakkında değil, aynı zamanda paratiroid, böbrek ve kemik sistemi hakkında da bilgi verir.
Yüksek veya düşük kalsiyum değerleri, çeşitli sağlık sorunlarının erken belirtisi olabilir. Örneğin, paratiroid bezlerinin aşırı çalışması, D vitamini dengesizliği veya böbrek hastalıkları bu değeri etkileyebilir.
Bu test hem kan kalsiyumu hem de idrar kalsiyumu ölçümleriyle yapılabilir ve her ikisi de farklı klinik amaçlara hizmet eder.

Kalsiyum (Ca) testi, vücudun mineral dengesini ve özellikle kemik, böbrek ve paratiroid bezlerinin işlevini değerlendirmek amacıyla yapılır.
Doktor şu durumlarda testi isteyebilir:

• Kemik ağrısı, kırık riski veya osteoporoz şüphesi varsa,

• Böbrek taşı veya böbrek yetmezliği öyküsü mevcutsa,

• Kas krampları, uyuşma veya kasılmalar görülüyorsa,

• D vitamini eksikliği veya fazlalığı tespit edilmişse,

• Paratiroid hastalıklarının tanı ve takibinde,

• Uzun süreli ilaç kullanımı (örneğin diüretikler, lityum) kalsiyum dengesini etkileyebileceğinden kontrol amacıyla.
  Bu test, genel sağlık taramalarında da sıkça yer alır.

Kalsiyum (Ca) yüksekliği (hiperkalsemi), kandaki kalsiyum miktarının normalin üzerinde olması durumudur.
En sık nedenleri şunlardır:

• Primer hiperparatiroidi (paratiroid bezlerinin aşırı çalışması),

• Kansere bağlı kemik yıkımı,

• D vitamini fazlalığı,

• Böbrek hastalıkları,

• Bazı ilaçların uzun süreli kullanımı (ör. tiazid diüretikler).
  Yüksek kalsiyum düzeyleri yorgunluk, bulantı, kas zayıflığı, susuzluk hissi ve kalp ritim bozukluklarına yol açabilir.
  Kalsiyum yüksekliği çoğunlukla altta yatan bir hastalığın belirtisidir; bu nedenle sonuçlar mutlaka doktor tarafından değerlendirilmelidir.

Kalsiyum (Ca) düşüklüğü (hipokalsemi), kandaki kalsiyum seviyesinin normalin altına inmesidir.
Başlıca nedenler:

• D vitamini eksikliği,

• Paratiroid bezlerinin az çalışması (hipoparatiroidi),

• Kronik böbrek yetmezliği,

• Magnesium eksikliği,

• Malabsorpsiyon (emilim bozukluğu) veya yetersiz beslenme.
  Kalsiyum düşüklüğü, kas krampları, ellerde-ayaklarda uyuşma, kasılmalar, sinirlilik ve kalp ritim bozuklukları gibi belirtilerle kendini gösterebilir.
  Uzun süreli hipokalsemi, özellikle çocuklarda kemik gelişiminde gerilik ve yetişkinlerde osteomalazi gibi kemik yumuşaması sorunlarına yol açabilir.

Kalsiyum (Ca) testi, genellikle damardan alınan kan örneği ile yapılır. Bazı durumlarda 24 saatlik idrar örneği de gerekebilir.
Test için çoğu zaman açlık gerekmez; ancak doktorunuz farklı testlerle birlikte istediyse sabah aç karna gelmeniz istenebilir.
Kan alma işlemi kısa sürer ve ağrısızdır. İdrar testi gerekiyorsa, laboratuvardan verilen kapla belirli süre boyunca idrar toplanır.
Test sonrası özel bir dikkat gerektirmez; kişi günlük yaşamına hemen dönebilir.
Sonuçlar laboratuvar ortamında enzimatik (ENZ) veya iyon seçici elektrot (ISE) yöntemleriyle ölçülür.

Kalsiyum (Ca) testi genellikle aynı gün içinde sonuçlanır. İdrar kalsiyumu testi istenmişse, sonuçlar 1 gün içinde raporlanır. Acil durumlarda daha kısa sürede sonuç alınabilir.