Romatoid Faktör (RF) Testi

Romatoid Faktör (RF) testi, kanda bulunan romatoid faktör adlı antikorun düzeyini ölçen bir immünolojik testtir. Romatoid faktör, bağışıklık sisteminin yanlışlıkla kendi dokularına karşı geliştirdiği otoimmün bir yanıtın göstergesidir. Normalde antikorlar, vücudu enfeksiyonlara karşı korur; ancak RF, sağlıklı hücrelere saldırabilir.
Bu antikor genellikle IgM sınıfından bir immünoglobulin olup, vücudun bağ dokularına karşı gelişmiş otoantikor aktivitesini yansıtır. En çok romatoid artrit (RA) hastalarında görülmekle birlikte, başka bazı otoimmün veya kronik enfeksiyon hastalıklarında da yüksek bulunabilir.
Romatoid faktör testi, eklem iltihaplarının otoimmün kaynaklı olup olmadığını anlamak, romatoid artrit tanısını desteklemek ve hastalığın şiddetini değerlendirmek amacıyla kullanılır.
Tek başına tanı koydurucu değildir; genellikle Anti-CCP testi, CRP ve sedimentasyon (ESR) gibi testlerle birlikte değerlendirilir.

Romatoid Faktör testi, genellikle eklem ağrısı, şişlik, sabah tutukluğu ve hareket kısıtlılığı gibi belirtiler olduğunda istenir.
Doktor, bu testle romatoid artrit (RA), Sjögren sendromu, lupus gibi otoimmün hastalıkların ayırıcı tanısını yapmayı hedefler.
Ayrıca RF testi, hastalığın aktivite düzeyini izlemek veya tedaviye verilen yanıtı değerlendirmek için de kullanılabilir.
Bazı durumlarda kronik enfeksiyonlar (örneğin hepatit, tüberküloz, endokardit) da RF yüksekliği yapabileceği için, test diğer klinik bulgularla birlikte yorumlanmalıdır.

Romatoid Faktör yüksekliği, genellikle romatoid artrit varlığını veya otoimmün bir sürecin başladığını gösterir. RF pozitifliği, özellikle Anti-CCP testiyle birlikte değerlendirildiğinde romatoid artrit tanısında güçlü bir kanıttır.
Yüksek RF düzeyleri aynı zamanda Sjögren sendromu, lupus, kronik hepatit, enfektif endokardit, tüberküloz ve bazı viral enfeksiyonlar gibi hastalıklarda da görülebilir.
Bununla birlikte, yaşlı bireylerde veya sigara kullananlarda da RF düzeyi hafifçe yüksek çıkabilir. Bu nedenle test sonucu her zaman klinik bulgularla birlikte değerlendirilmelidir.

Romatoid Faktör düşük ya da negatif sonuç, genellikle normal olarak kabul edilir ve otoimmün aktivite olmadığını gösterir.
Ancak bazı romatoid artrit hastalarında RF negatif olabilir; bu durum “seronegatif romatoid artrit” olarak adlandırılır.
Negatif sonuç, hastalığın erken evrede olabileceğini veya bağışıklık sisteminin henüz belirgin antikor üretimi başlatmadığını gösterebilir.
Bu nedenle düşük veya negatif RF sonucu, Anti-CCP ve CRP gibi diğer testlerle birlikte değerlendirilmelidir.

Romatoid Faktör testi, genellikle damardan alınan kan örneği ile yapılır. İşlem birkaç dakika sürer ve hafif bir iğne batması dışında ağrısızdır.
Test için genellikle açlık gerekmez, ancak doktorunuz farklı bir testle birlikte istediyse aç gelmeniz gerekebilir.
Kan örneği laboratuvarda ELISA veya nefelometrik yöntemlerle (NEP/TURB) analiz edilir. Bu yöntemler antikor miktarını hassas şekilde ölçer.
İşlem sonrası hasta günlük hayatına hemen dönebilir, herhangi bir özel dikkat gerekmez.

Romatoid Faktör (RF) testi genellikle 1–2 gün içinde sonuçlanır. Laboratuvarın yoğunluğu ve kullanılan yönteme bağlı olarak süre değişebilir. Acil durumlarda test aynı gün içinde de tamamlanabilir.